Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia Małoletnich
Standardy Ochrony Małoletnich stanowią realizację obowiązku prawnego wprowadzonego ustawą z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie Małoletnich – Dz. U. z 2024 r. poz. 560 we wszystkich podmiotach prowadzących działalność edukacyjną.
Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez Personel Andea jest działanie dla dobra Małoletniego i w jego najlepszym interesie. Każdy członek Personelu traktuje osobę Małoletnią z szacunkiem oraz uwzględnia jej potrzeby i sprzeciwia się stosowaniu wobec Małoletniego przemocy w jakiejkolwiek formie. Personel Andea, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa oraz zgodnie ze swoimi kompetencjami.
Dokument ma zastosowanie do wszystkich członków Personelu Andea, jak również Małoletnich odbywających praktyki zawodowe lub/i staże uczniowskie w Andea oraz ich Opiekunów prawnych. Treść Standardów Ochrony Małoletnich jest ogólnodostępna na stronie internetowej Andea: www.andea.com. Dodatkowo Personel Andea oraz Małoletni mogą zapoznać się z dokumentem w folderze Guidelines&Policies.
Pracodawca/Andea - Grupa Andea tj. spółka ANDEA sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie oraz te spółki, w których posiada ona większość udziałów zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio, mające siedzibę na terytorium RP. Aktualna lista spółek należących do Grupy znajduje się na stronie internetowej: https://www.andea.com/company-entities/
oraz w folderze Guidelines & Policies dostępnym dla wszystkich członków Personelu Grupy.
Personel - kadra zarządzająca, pracownicy (osoby wykonujące pracę na rzecz Pracodawcy na podstawie stosunku pracy, zatrudnieni na czas określony i nieokreślony), współpracownicy, pracownicy oddelegowani, pracujący zarówno z siedziby Pracodawcy jak i zdalnie.
Zakład pracy - jednostka organizacyjna, w której członkowie Personelu wykonują pracę na rzecz Pracodawcy, obecnie mieszcząca się w Krakowie, przy ul. Kapelanka 42B.
Dyrektor Szkoły - dyrektor szkoły, której uczeń realizuje praktyczną naukę zawodu lub staż uczniowski u Pracodawcy zgodnie z przepisami prawa oświatowego.
Małoletni - każda osoba, która nie ukończyła 18. roku życia lub jest uczniem szkoły, która realizuje praktyczną naukę zawodu na podstawie umowy o praktyczną naukę zawodu lub umowy o pracę/umowę cywilnoprawną w celu przygotowania zawodowego lub staż uczniowski, o którym mowa w art. 121 a ust. 1 ustawy Prawo oświatowe, na podstawie umowy o staż uczniowski.
Opiekun prawny - dalej również Opiekunowie prawni, oznacza przedstawiciela ustawowego Małoletniego: rodzica1 >2 >3 >4 (czyli osobę upoważnioną do reprezentowania Małoletniego obywatela Ukrainy, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych).
Zgoda rodzica - zgoda co najmniej jednego z rodziców Małoletniego, w przypadku braku porozumienia między rodzicami należy poinformować ich o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny. Odpowiednie zastosowanie ma w tych przypadkach zgoda Opiekuna, rodzica zastępczego lub opiekuna tymczasowego.
Opiekun praktyk zawodowych/stażu uczniowskiego - Opiekun wyznaczony przez Pracodawcę do prowadzenia pod kierunkiem tej osoby praktyk zawodowych lub stażu uczniowskiego.
Instruktor praktycznej nauki zawodu - Pracodawca lub osoba zatrudniona przez Pracodawcę, która posiada niezbędne kwalifikacje zawodowe i pedagogiczne do realizowania praktycznej nauki zawodu w Zakładzie pracy.
Krzywdzenie Małoletniego - każde zachowanie względem Małoletniego, które stanowi wobec niego czyn zabroniony. Oprócz tego krzywdzeniem jest zaniedbanie (zamierzone lub niezamierzone), działanie lub zaniechanie, a także każdy jego rezultat, skutkujący naruszeniem praw, swobody, dóbr osobistych Małoletniego i zakłóceniem jego rozwoju.
Wyróżnia się następujące, podstawowe formy krzywdzenia:
przemoc fizyczna - celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała; skutkiem przemocy fizycznej mogą być złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne;
przemoc emocjonalna - powtarzające się poniżanie, upokarzanie i ośmieszanie Małoletniego, wciąganie Małoletniego w konflikt dorosłych, manipulowanie nim, brak odpowiedniego wsparcia, uwagi i miłości, stawianie Małoletniemu wymagań i oczekiwań, którym nie jest ono w stanie sprostać; jej celem jest naruszenie godności osobistej;
przemoc seksualna - każde zachowanie, które prowadzi do seksualnego zaspokojenia kosztem Małoletniego; wykorzystywanie seksualne odnosi się do zachowań związanych z kontaktem fizycznym oraz zachowań bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie Małoletniemu materiałów pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm);
zaniedbywanie - niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych i emocjonalnych Małoletniego przez rodzica lub Opiekuna prawnego, niezapewnianie mu odpowiedniego jedzenia, ubrań, schronienia, opieki medycznej, bezpieczeństwa, brak dozoru nad wypełnianiem obowiązku szkolnego;
przemoc rówieśnicza (nękanie rówieśnicze, bullying) - doświadczanie różnych form nękania ze strony rówieśników. Dotyczy działań pośrednich, bezpośrednich lub z użyciem technologii komunikacyjnych (np. za pośrednictwem Internetu i telefonów komórkowych). Przemoc rówieśniczą obserwujemy, gdy szkodliwe działanie ma na celu wyrządzenie komuś przykrości lub krzywdy (intencjonalność), ma charakter systematyczny (powtarzalność), a ofiara jest słabsza od sprawcy bądź grupy sprawców.
Koordynator bezpieczeństwa w Internecie - członek Personelu wyznaczony przez Pracodawcę, odpowiedzialny za zapewnienie bezpiecznych warunków korzystania przez Małoletniego z sieci teleinformatycznych, w tym Internetu na terenie Zakładu pracy. W przypadku nieobecności wyznaczonego członka Personelu, inna osoba wskazana do zastępstwa na tym stanowisku.
Osoba odpowiedzialna za Standardy Ochrony Małoletnich - Pracodawca lub wyznaczony przez niego członek Personelu, sprawujący nadzór nad prawidłowym stosowaniem u Pracodawcy Standardów Ochrony Małoletnich oraz ich aktualnością. W przypadku nieobecności wyznaczonego przez Pracodawcę członka Personelu, inna osoba wskazana do zastępstwa na tym stanowisku.
Osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń - Pracodawca lub inny wyznaczony przez niego członek Personelu odpowiedzialny za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających Małoletniemu. W przypadku nieobecności wyznaczonego przez Pracodawcę członka Personelu, inna osoba wskazana do zastępstwa na tym stanowisku.
Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji – Prezes Zarządu odpowiedzialny za podejmowanie interwencji przed właściwymi organami lub instytucjami. W przypadku nieobecności Prezesa Zarządu – członek Zarządu.
Osoba odpowiedzialna za udzielanie wsparcia Małoletniemu - członek Personelu wyznaczony przez Pracodawcę odpowiedzialny za opracowanie planu wsparcia Małoletniemu po ujawnieniu krzywdzenia i monitorowanie jego wykonania. W przypadku nieobecności wyznaczonego przez Pracodawcę członka Personelu, inna osoba wskazana do zastępstwa na tym stanowisku.
Rejestr interwencji - dokumentacja zawierająca rejestr ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru Małoletniego, uwzględniający:
Zgłoszenie ze wskazaniem osoby zgłaszającej;
Osobę/osoby podejrzewane o krzywdzenie (Opiekun prawny Małoletniego, członek
Personelu, inny Małoletni, inna osoba);
Rodzaj podjętej interwencji;
Datę interwencji;
Dokumenty wytworzone podczas interwencji (m.in. notatki służbowe, karty interwencji, kopie zawiadomień/wniosków wysyłanych do właściwych służb/szkoły).
Dane osobowe Małoletniego - minimalny zakres informacji umożliwiający identyfikację Małoletniego.
1 W rozumieniu art. 98 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2023 r. poz. 2809), dalej jako „Kodeks rodzinny i opiekuńczy”.
2 W rozumieniu art. 155 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
3 W rozumieniu Art. 1121 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
4 W rozumieniu art. 25 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2024 r. poz. 167, z późn. zm.).
Pracodawca wyznacza następujące osoby do pełnienia wyznaczonych w Standardach funkcji:
|
L.p. |
Obszar odpowiedzialności |
Imię i nazwisko/Funkcja (wraz z zastępcami) |
Dane kontaktowe |
|
1 |
Koordynator bezpieczeństwa w Internecie |
Bartłomiej Buczek – IT Manager |
536-536-933 |
|
Sebastian Tetlak - Senior Security Administrator |
536-536-455 |
||
|
2 |
Osoba odpowiedzialna za Standardy Ochrony Małoletnich |
Kamila Zawojak - Manager - HR & Recruitment |
536-536-066 |
|
Małgorzata Beltran Szwed - Senior Finance and Compliance Manager |
536-536-150 |
||
|
3 |
Osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń |
Małgorzata Korzec - Senior HR & Recruitment Specialist |
536-536-124 |
|
Justyna Kaczmarek - Compliance Specialist |
536-536-240 |
||
|
4 |
Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji |
Grzegorz Fura - Członek Zarządu |
536-536-885 |
|
Łukasz Górka – Prezes Zarządu |
501-596-699 |
||
|
5 |
Osoba odpowiedzialna za udzielanie wsparcia Małoletniemu |
Kamila Zawojak - Manager - HR & Recruitment |
536-536-066 |
|
Małgorzata Korzec - Senior HR & Recruitment Specialist |
536-536-124 |
Pracodawca, w zakresie ochrony Małoletnich, ściśle współpracuje ze szkołą, w której Małoletni realizuje kształcenie zawodowe.
Pracodawca w zakresie działań związanych z ochroną Małoletnich może współpracować m.in. z:
Placówkami ochrony zdrowia
Ośrodkami Pomocy Społecznej
Poradnią psychologiczno-pedagogiczną
Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie
Policją
Sądem Rejonowym
Pracodawca w razie potrzeby informuje przebywających w jego Zakładzie Małoletnich o pomocy:
Rzecznika Praw Obywatelskich,
Rzecznika Praw Dziecka, w tym prowadzonego przez niego telefonu zaufania 800 12 12 12,
Telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111, a w razie potrzeby nawiązuje współpracę z ww. podmiotami.
Pracodawca podejmuje działania zapobiegające Krzywdzeniu Małoletnich, w szczególności
przez:
ustanowienie zasad reagowania na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia;
ustanowienie zasad bezpiecznej rekrutacji członków Personelu;
zapewnienie odpowiedniego przygotowania członków Personelu pełniących funkcję Opiekunów praktyk zawodowych/staży uczniowskich lub Instruktorów praktycznej nauki zawodu;
ustalenie zakresów odpowiedzialności członków Personelu;
ustalenie zasad bezpiecznych relacji między członkami Personelu a Małoletnimi oraz między samymi Małoletnimi.
Członkowie Personelu pełniący funkcję Opiekunów praktyk zawodowych/staży uczniowskich oraz Instruktorów praktycznej nauki zawodu posiadają przynajmniej podstawową wiedzę na temat czynników ryzyka i symptomów krzywdzenia Małoletnich, a w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na ich występowanie.
W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka, Opiekun praktyk zawodowych/stażu uczniowskiego, Instruktor praktycznej nauki zawodu, podejmuje rozmowę z Opiekunami prawnymi Małoletniego, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia, motywując ich do szukania pomocy w innych instytucjach/podmiotach działających na rzecz Małoletnich. Podjęte kroki należy udokumentować zgodnie ze sposobem przyjętym u Pracodawcy.
5 Właściwość miejscową Ośrodka Pomocy Społecznej ustala się ze względu na miejsce zamieszkania Małoletniego.
Przed powierzeniem członkowi Personelu Pracodawcy funkcji Opiekuna praktyk zawodowych/stażu uczniowskiego lub Instruktora praktycznej nauki zawodu, Pracodawca dokłada szczególnej staranności w zakresie przygotowania tej osoby do pełnienia ww. funkcji i pracy z Małoletnimi. Pracodawca ma również obowiązek sprawdzić czy osoba ta figuruje w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (Rejestr z dostępem ograniczonym oraz Rejestr osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu Małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze)6. Wydruk z Rejestru należy przechowywać w aktach osobowych pracownika lub w innej dokumentacji dotyczącej członka Personelu.
Osoba, o której mowa w ust. 1, przed powierzeniem jej funkcji, o której mowa w ust. 1, przedkłada Pracodawcy informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu) i XXV Kodeksu karnego (przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności), w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 1939), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego7.
Osoba, o której mowa w ust. 1, posiadająca obywatelstwo innego państwa niż Rzeczpospolita Polska, ponadto przedkłada Pracodawcy informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa, uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z Małoletnimi.
Osoba, o której mowa w ust. 1, składa Pracodawcy oświadczenie o państwie lub państwach, w których zamieszkiwała w ciągu ostatnich 20 lat, jeśli są to kraje inne niż Rzeczpospolita Polska i państwo obywatelstwa, oraz jednocześnie przedkłada Pracodawcy informację z Rejestrów karnych tych państw, uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z Małoletnimi.
Jeżeli prawo państwa, o którym mowa w ust. 4 lub 5, nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z Małoletnimi, przedkłada się informację z Rejestru karnego tego państwa.
W przypadku, gdy prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja, o której mowa w ust. 4 i 5, nie przewiduje jej sporządzenia lub w danym państwie nie prowadzi się Rejestru karnego, osoba, o której mowa w ust. 1, składa Pracodawcy oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie była prawomocnie skazana w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz nie wydano wobec niej innego orzeczenia, w którym stwierdzono, że dopuściła się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez Małoletnich, lub z opieką nad nimi.
Oświadczenia, o których mowa w ust. 4 i 6, są składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Osoba, której powierzono funkcję Opiekuna praktyk zawodowych/stażu uczniowskiego lub Instruktora praktycznej nauki zawodu musi złożyć następujące oświadczenia:
oświadczenie o zapoznaniu się i zobowiązanie do przestrzegania Standardów Ochrony
Małoletnich w Grupie Andea – Załącznik nr 10;
oświadczenie o krajach zamieszkania w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczpospolita Polska – Załącznik nr 1A;
oświadczenie o niekaralności wraz z oświadczeniem dotyczącym braku prowadzenia rejestru karnego i wydawania informacji z rejestru karnego w państwach innych niż Rzeczpospolita Polska (jeżeli z ważnych powodów nie może przedstawić informacji o niekaralności pochodzącej z krajowych Rejestrów karnych) – Załącznik nr 2.
Oświadczenia zostają włączone do akt osobowych pracowników, a w przypadku ich braku - dołączone do umowy cywilnoprawnej.
Brak zgody na podpisanie któregokolwiek dokumentu wymienionego w ust. 8 uniemożliwi nawiązanie z tą osobą jakiegokolwiek stosunku prawnego (zawarcie umowy o pracę/współpracy).
6 Rejestr dostępny jest na stronie: https://rps.ms.gov.pl/pl-PL/Public#/
7 Dodatkowo na mocy ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo Oświatowe, art. 120 ust. 3a. Osoba prowadząca praktyczną naukę zawodu składa oświadczenie o niekaralności.
Personel zna i stosuje ustalone u Pracodawcy zasady bezpiecznych relacji członków Personelu z Małoletnimi.
Znajomość i zaakceptowanie zasad jest potwierdzone przez każdego członka Personelu.
Naczelną zasadą wszelkich czynności podejmowanych przez każdego członka Personelu jest działanie dla dobra Małoletniego i w jego najlepszym interesie.
Członek Personelu traktuje Małoletniego z szacunkiem oraz uwzględnia jego godność, potrzeby i prawo do prywatności.
Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy wobec Małoletniego w jakiejkolwiek formie.
Niedopuszczalne jest nawiązywanie z Małoletnim jakichkolwiek relacji o charakterze seksualnym lub intymnym.
Niedopuszczalne jest utrwalanie wizerunku Małoletniego (np. filmowanie, nagrywanie głosu,
fotografowanie) dla potrzeb prywatnych Personelu.
Każdy kontakt z Małoletnim jest jawny oraz wynika z realizacji zadań i działań służbowych.
Niedopuszczalne jest utrzymywanie kontaktów opartych na udzielaniu gratyfikacji finansowej lub materialnej wynikających z wykorzystywania przewagi fizycznej, stosunku władzy bądź zależności Małoletniego, a których intencją jest satysfakcja lub spełnienie potrzeb członka Personelu.
Należy zwracać uwagę, aby każdy komunikat, działanie bądź czynność podejmowana wobec Małoletniego były adekwatne do sytuacji, do stopnia jego rozwoju i indywidualnych możliwości psychofizycznych, bezpieczne, uzasadnione i nie skutkowały nierównym traktowaniem Małoletniego w stosunku do innych Małoletnich, w tym jego faworyzowaniem.
Ogólne zasady bezpiecznych relacji członków Personelu z Małoletnimi obowiązują każdego członka Personelu, a także każdą osobę mającą kontakt z Małoletnimi u Pracodawcy, jeśli kontakt ten odbywa się na terenie Zakładu pracy.
Szczegółowy opis zasad bezpiecznych relacji Personelu Grupy Andea z Małoletnimi stanowi Załącznik nr 3.
Opiekun praktyk zawodowych/stażu uczniowskiego/Instruktor praktycznej nauki zawodu zna i monitoruje stosowanie zasad bezpiecznych relacji między Małoletnimi ustalonych u Pracodawcy.
Małoletni realizujący na terenie Pracodawcy praktyczną naukę zawodu lub staż uczniowski znają i stosują zasady bezpiecznych relacji między Małoletnimi.
Jeśli u Pracodawcy jest realizowana praktyczna nauka zawodu lub staż uczniowski przez Małoletnich ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami, niedostosowanych społecznie, zagrożonych niedostosowaniem społecznym, Pracodawca dostosowuje niniejsze Standardy, kierując się zaleceniami przekazanymi przez Dyrektora szkoły wynikającymi z orzeczeń i opinii wydanych przez poradnie psychologiczno- pedagogiczne, w tym specjalistyczne oraz lekarza medycyny pracy.
Członkowie Personelu Pracodawcy uczestniczą przynajmniej w podstawowym szkoleniu w zakresie ochrony Małoletnich.
Powyższe działania upowszechniające dotyczą w szczególności:
Standardów Ochrony Małoletnich (obowiązujące zasady i procedury),
poszerzania umiejętności w zakresie rozpoznawania czynników ryzyka i symptomów krzywdzenia Małoletnich,
przeciwdziałania przemocy, w tym podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia
krzywdzenia Małoletniego.
Należy zadbać, by Małoletni wiedzieli, że mają prawo i możliwość rozmowy z osobą odpowiedzialną za ich ochronę9 lub inną zaufaną osobą z Personelu, która podejmie działania, aby udzielić danemu Małoletniemu wsparcia z zachowaniem szacunku do jego prywatności, jeżeli:
ma jakikolwiek problem, obawia się lub doznaje przemocy, w tym doświadczył zachowania łamiącego zasady bezpiecznych relacji ze strony członka Personelu, innego Małoletniego, Opiekuna prawnego Małoletniego, innej osoby bliskiej, lub jakiejkolwiek osoby;
był świadkiem niewłaściwych, niezrozumiałych lub niejasnych zachowań, w tym wskazanych w zasadach bezpiecznych relacji wobec innego Małoletniego ze strony członków Personelu Pracodawcy, innego Małoletniego, Opiekuna prawnego Małoletniego, innej osoby bliskiej, lub jakiejkolwiek osoby.
8 art. 68 ust. 1 pkt 10 ustawy - Prawo oświatowe oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1309).
9 Osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń, zgodnie z pkt. 5.7 ust. 4.
Obowiązki Pracodawcy:
dbanie o tworzenie bezpiecznego środowiska w Zakładzie pracy;
wyznaczenie osoby/osób odpowiedzialnych za:
Standardy Ochrony Małoletnich,
bezpieczeństwo w Internecie,
przyjmowanie zgłoszeń,
prowadzenie interwencji,
udzielanie wsparcia Małoletniemu;
delegowanie zadań oraz odpowiedzialności związanych z realizacją Standardów Ochrony Małoletnich,
Do obowiązków osoby odpowiedzialnej za Standardy Ochrony Małoletnich należy:
dbałość o udostępnienie Standardów Ochrony Małoletnich na stronie internetowej Pracodawcy oraz na terenie Zakładu pracy;
przygotowanie Personelu do stosowania Standardów Ochrony Małoletnich;
koordynowanie działań edukacyjnych;
współpraca z innymi osobami wyznaczonymi w zakresie realizacji Standardów Ochrony Małoletnich;
prowadzenie ewidencji członków Personelu Pracodawcy, którzy zapoznali się z Standardami ochrony Małoletnich przed przystąpieniem do pracy albo po dokonaniu zmian w Standardach;
monitorowanie realizacji wytycznych zawartych w Standardach Ochrony Małoletnich, planowanie ewaluacji Standardów z udziałem Pracodawców, Personelu i Małoletnich i ich aktualizacja.
Koordynator bezpieczeństwa w Internecie ma za zadanie zapewnić:
wytyczne w zakresie bezpiecznego korzystania z Internetu poprzez:
opracowanie regulaminu wewnętrznego dotyczącego bezpiecznego korzystania z sieci teleinformatycznych, w tym Internetu (dalej: zasady bezpiecznego korzystania z Internetu) do zapoznania w formie fizycznej, na platformie WIKI Andea;
przedstawienie zasad bezpiecznego korzystania z Internetu Małoletnim, i członkom Personelu oraz informowanie w przypadku jakichkolwiek aktualizacji ww. regulaminu;
bezpieczne warunki korzystania z Internetu na urządzeniach Pracodawcy poprzez:
ustalenie zakresu blokowania dostępu do treści nielegalnych, szkodliwych i nieodpowiednich do wieku;
instalację oraz regularną aktualizację oprogramowania blokującego dostęp do treści nielegalnych, szkodliwych i nieodpowiednich do wieku Małoletnich oraz aktualizację systemu operacyjnego urządzeń;
ewaluację czy oprogramowanie zabezpieczające oraz blokujące i ustalony zakres jest adekwatny do potrzeb Małoletnich oraz zmieniającego się otoczenia Internetu;
Do osoby odpowiedzialnej za przyjmowanie zgłoszeń należy:
przyjęcie zgłoszenia o wystąpieniu czynnika ryzyka zagrożenia dobra Małoletniego;
przyjęcie zgłoszenia o ujawnieniu symptomów krzywdzenia Małoletniego lub krzywdzeniu Małoletniego; ujawnionych lub zgłoszonych incydentach lub zdarzeniach zagrażających dobru Małoletniego,
przekazanie zgłoszenia osobie odpowiedzialnej za podejmowanie interwencji (Pracodawcy) i Dyrektorowi szkoły (jeśli Małoletni uczęszcza do szkoły) lub gdy bezpośrednio zagrożone jest zdrowie lub życie Małoletniego - niezwłoczne poinformowanie Policji i Opiekunów prawnych (jeśli to nie oni stanowią zagrożenie);
Do osoby odpowiedzialnej za prowadzenie interwencji należy:
zainicjowanie interwencji zgodnie z opisanymi poniżej procedurami i monitorowanie współpracy ze szkołą;
dokumentowanie zgłoszeń, ich weryfikacja oraz informowanie o wynikach poczynionych ustaleń w tym prowadzenie Rejestru interwencji. Rejestr interwencji należy przechowywać w odpowiednio zabezpieczonym miejscu, do którego dostęp ma osoba odpowiedzialna za prowadzenie Rejestru interwencji oraz pozostali Członkowie Zarządu.
Do osoby odpowiedzialnej za udzielanie wsparcia Małoletniemu należy:
współpraca w opracowaniu planu wsparcia Małoletniego, w tym z dyrekcją szkoły, Opiekunem prawnym Małoletniego i innymi podmiotami;
wsparcie Małoletniego według poniższych zasad:
zadbanie o bezpieczeństwo Małoletniego, np. odizolowanie sprawców krzywdzenia,
zadbanie o dobrostan Małoletniego i zajęcie się jego bieżącymi potrzebami (w tym zadbaniem o podstawowe potrzeby fizjologiczne);
okazanie Małoletniemu życzliwości, zaufania, zainteresowania jego samopoczuciem i wsparcia w powrocie do aktywności;
we współpracy z dyrekcją szkoły, do której uczęszcza Małoletni, monitorowanie wsparcia udzielanego Małoletniemu; w razie potrzeby skierowanie Małoletniego i/lub jego Opiekunów prawnych do instytucji oferujących: poradnictwo, konsultacje psychologiczne, terapię uzależnień, interwencje dla sprawców przemocy, grupy wsparcia, warsztaty umiejętności wychowawczych (będą to instytucje takie jak m.in. poradnie psychologiczno-pedagogiczne, ośrodki opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży, ośrodki pomocy społecznej czy lokalne organizacje pozarządowe);
Zagrożenie bezpieczeństwa Małoletnich może przybierać różne formy i przebiegać z wykorzystaniem różnych sposobów kontaktu i komunikowania.
Na potrzeby niniejszego dokumentu przyjęto następującą kwalifikację zagrożenia bezpieczeństwa Małoletnich:
podejrzenie popełnienia przestępstwa na szkodę Małoletnich (np. wykorzystanie seksualne, znęcanie się nad Małoletnim),
podejrzenie innej formy krzywdzenia niebędącej przestępstwem, takiej jak np. przemoc domowa niespełniająca znamion przestępstwa znęcania, krzyk, poniżanie, wyśmiewanie, presja,
podejrzenie zaniedbania potrzeb życiowych Małoletniego (np. związanych z żywieniem, higieną czy zdrowiem).
Na potrzeby niniejszego dokumentu wyróżniono procedury interwencji w przypadku podejrzenia działania na szkodę Małoletniego przez:
osoby dorosłe (Personel, osoby trzecie);
Opiekunów prawnych Małoletniego;
innego Małoletniego.
Procedury interwencji sformułowano tak, by wspierać Personel w realizowaniu prawnego i społecznego obowiązku reagowania w sytuacji podejrzenia krzywdzenia Małoletniego.
Celem interwencji jest zatrzymanie krzywdzenia Małoletniego i zapewnienie mu bezpieczeństwa.
W przypadku wątpliwości, jak postąpić, Osoba odpowiedzialna za interwencję może skontaktować się ze specjalistami Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę pod numerem 800 100 100.
Wskazane jest poinformowanie szkoły, do której uczęszcza Małoletni odbywający praktyczną naukę zawodu lub staż uczniowski o podejmowanej interwencji.
Należy pamiętać, że w przypadku podejrzenia wykorzystania seksualnego Małoletniego poniżej 15. roku życia, istnieje prawny obowiązek zgłoszenia podejrzenia na Policję lub do prokuratury. W przypadku niedopełnienia obowiązku istnieje zagrożenie karą pozbawienia wolności do lat 3. W przypadku pozostałych przestępstw na wszystkich spoczywa społeczny obowiązek dokonania zgłoszenia.
W przypadku powzięcia przez Personel podejrzenia, że Małoletni jest krzywdzony, lub zgłoszenia takiej okoliczności przez Małoletniego lub jego Opiekuna prawnego, członek Personelu ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania jej osobie odpowiedzialnej za prowadzenie interwencji.
Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji niezwłocznie przyjmuje zgłoszenie i rozpoczyna działania adekwatne do zgłoszenia interwencji.
Jeżeli zgłoszono krzywdzenie ze strony Osoby wyznaczonej do prowadzenia interwencji, wówczas interwencja jest prowadzona przez innego członka Zarządu.
Do udziału w interwencji można dopuścić specjalistów, w szczególności psychologów i pedagogów ze szkoły, do której uczęszcza uczeń odbywający praktyczną naukę zawodu lub staż uczniowski.
Z przebiegu każdej interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik nr 5 do niniejszych Standardów. Kartę załącza się do Rejestru interwencji prowadzonego przez Zakład pracy.
Wszystkie osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych powzięły informację o Krzywdzeniu Małoletniego lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania poufności, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
W przypadku gdy podejrzenie zagrożenia bezpieczeństwa Małoletniego zgłosili Opiekunowie Małoletniego, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować Opiekunów Małoletniego na piśmie.
W przypadku podejrzenia, że życie Małoletniego jest zagrożone lub grozi mu ciężki uszczerbek na zdrowiu, należy niezwłocznie poinformować odpowiednie służby (Policja, pogotowie ratunkowe, ośrodek pomocy społecznej), dzwoniąc pod numer 112 lub 998 (pogotowie). Poinformowania służb dokonuje członek Personelu Pracodawcy, który pierwszy powziął informację o zagrożeniu i następnie sporządza notatkę służbową i przekazuje ją Osobie odpowiedzialnej za prowadzenie interwencji, która odpowiada za dalszy tok interwencji, zgodnie z procedurami opisanymi w Standardach.
W przypadku, gdy zgłoszono podejrzenie krzywdzenia Małoletniego, Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji przeprowadza rozmowy: z Małoletnim, innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu, w tym z jego Opiekunami prawnymi.
Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji stara się ustalić przebieg zdarzenia. Ustalenia są spisywane w karcie interwencji. Podczas spotkania Opiekunom prawnym Małoletniego przekazywane są informacje o zdarzeniu, ewentualnej interwencji oraz o możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia, w tym u innych organizacji lub służb.
Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji organizuje spotkanie z członkiem Personelu, którego dotyczy zgłoszenie celem wyjaśnienia sytuacji. Ustalenia są zapisywane w karcie interwencji.
Do czasu wyjaśnienia sprawy, członek Personelu podejrzewany o Krzywdzenie Małoletniego, będące czynem zabronionym w rozumieniu prawa polskiego, zostaje odsunięty od wszelkich form kontaktu nie tylko z pokrzywdzonym, ale także z pozostałymi Małoletnimi.
W przypadku podejrzenia przestępstwa, Pracodawca dokonuje zgłoszenia na Policję lub prokuraturę. W pozostałych sytuacjach Pracodawca podejmuje działania dyscyplinarne zgodnie z przepisami prawa i zasadami obowiązującymi w Zakładzie pracy.
W przypadku gdy członek Personelu dopuścił się wobec Małoletniego Krzywdzenia niebędącego przestępstwem (np. krzyk, wykluczanie, poniżanie), Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji powinna zbadać wszystkie okoliczności sprawy, w szczególności wysłuchać osobę podejrzewaną o Krzywdzenie Małoletniego oraz innych świadków zdarzenia. W sytuacji gdy doszło do dyskryminacji lub naruszenia godności Małoletniego, należy rozważyć wdrożenie właściwych procedur dyscyplinarnych w tym rozwiązanie umowy z osobą, która dopuściła się Krzywdzenia.
W przypadku, gdy zgłoszone zostało Krzywdzenie Małoletniego przez jego Opiekuna prawnego, Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji przeprowadza rozmowę z Małoletnim. Powinna przeprowadzić rozmowy z innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i o sytuacji osobistej Małoletniego. Może w tym zakresie współpracować z Personelem szkoły, do której uczęszcza Małoletni. Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji stara się ustalić przebieg zdarzenia. Ustalenia są spisywane w karcie interwencji.
W przypadku, gdy wobec Małoletniego popełniono przestępstwo Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo Policji lub prokuratury.
W przypadku, gdy Małoletni doznaje innej formy krzywdzenia niż popełnienie przestępstwa na jego szkodę ze strony Opiekunów prawnych lub innych domowników:
gdy zachowanie wobec Małoletniego spełnia znamiona przemocy domowej10 należy poinformować właściwy ze względu na miejsce zamieszkania Małoletniego ośrodek pomocy społecznej, który może wszcząć procedurę Niebieskiej Karty;
gdy zachowanie nie nosi znamion przemocy domowej, a Małoletni doświadcza np. zaniedbania albo gdy relacje w rodzinie są w inny sposób nieprawidłowe (np. rodzice są niewydolni wychowawczo) Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji powinna przekazać informację do Dyrektora Szkoły lub innych podmiotów uprawnionych, które mogą wystąpić do sądu rodzinnego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka o wgląd w sytuację rodziny.
Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji organizuje spotkanie z pełnoletnim członkiem rodziny, niebędącym sprawcą krzywdzenia, któremu przekazuje informacje o zdarzeniu, ewentualnej interwencji oraz o potrzebie/możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia, w tym u innych organizacji lub służb.
10 Definicja przemocy domowej: patrz art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz. U. z 2024 r. poz. 424, z późn. zm.)
W przypadku podejrzenia Krzywdzenia Małoletniego przez innego Małoletniego przebywającego w Zakładzie pracy, Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji przeprowadza rozmowę z Małoletnim podejrzewanym o krzywdzenie oraz jego Opiekunami prawnymi, a także oddzielnie z Małoletnim poddawanym krzywdzeniu i jego Opiekunami prawnymi. Ponadto rozmawia z innymi osobami mającymi wiedzę o zdarzeniu. W trakcie rozmów należy dążyć do ustalenia przebiegu zdarzenia. Ustalenia są spisywane w karcie interwencji. Dla Małoletniego krzywdzącego oraz krzywdzonego sporządza się oddzielne karty interwencji.
Zaleca się korzystanie ze wsparcia szkoły lub instytucji znajdujących się w obszarze działania Pracodawcy.
W trakcie rozmów należy upewnić się, że Małoletni podejrzewany o krzywdzenie innego Małoletniego sam nie jest krzywdzony przez Opiekunów prawnych, innych dorosłych bądź rówieśników. W przypadku potwierdzenia takiej okoliczności należy podjąć interwencję także w stosunku do tego Małoletniego.
Jeżeli osobą podejrzewaną o Krzywdzenie jest Małoletni w wieku od 13 do 17 lat, a jego zachowanie stanowi czyn karalny, należy ponadto poinformować właściwy miejscowo sąd rodzinny lub Policję poprzez stosowne pisemne zawiadomienie.
Jeżeli osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest Małoletni powyżej lat 17, a jego zachowanie stanowi przestępstwo, wówczas należy poinformować właściwą miejscowo jednostkę Policji lub prokuratury poprzez pisemne zawiadomienie.
Wobec Małoletniego poddawanego krzywdzeniu Osoba odpowiedzialna za udzielanie wsparcia Małoletniemu opracowuje indywidualny plan wsparcia, dostosowany do potrzeb Małoletniego, możliwości Pracodawcy i w razie konieczności oparty na współpracy z innymi podmiotami w środowisku lokalnym, wymienionymi w rozdziale 4 pkt 3. W tym celu może skontaktować się z Personelem szkoły, do której uczęszcza Małoletni odbywający praktyczną naukę zawodu lub staż uczniowski. Plan powinien zawierać wskazania dotyczące działań w celu zapewnienia Małoletniemu bezpieczeństwa, w tym:
sposoby odizolowania go od osób podejrzewanych o krzywdzenie i możliwość
swobodnego funkcjonowania,
ofertę wsparcia możliwego do uzyskania, także w innych instytucjach,
skierowania Małoletniego do innej placówki, jeżeli istnieje taka potrzeba. Listę miejsc, gdzie skierować Opiekuna prawnego dziecka potrzebującego wsparcia dla siebie i dziecka stanowi Załącznik nr 6.
Plan wsparcia powinien być opracowany z Opiekunami prawnymi Małoletniego i omówiony z Małoletnim. W przypadku, gdy Opiekun prawny jest osobą krzywdzącą, wówczas plan należy opracować w porozumieniu z niekrzywdzącym Opiekunem prawnym Małoletniego.
Dostosowany do potrzeb Małoletniego i możliwości Pracodawcy plan wsparcia należy opracować wobec Małoletnich będących świadkami krzywdzenia.
Pracodawca zapewniając Małoletnim dostęp do Internetu jest zobowiązany podejmować działania zabezpieczające Małoletnich przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju.
Za zagrożenia związane z użytkowaniem przez Małoletnich Internetu i mediów elektronicznych uznaje się:
dostęp do treści nielegalnych, m.in. materiałów przedstawiających seksualne wykorzystywanie Małoletnich, materiały przedstawiające pornografię, treści propagujące rasizm i ksenofobię, inne nielegalne treści skierowane przeciwko bezpieczeństwu Małoletnich,
dostęp do treści szkodliwych i nieodpowiednich, do których zaliczane są m.in.:
treści obrazujące przemoc, obrażenia fizyczne,
treści prezentujące drastyczne sceny, śmierć, okrucieństwo wobec zwierząt,
treści nawołujące do podejmowania działań autodestrukcyjnych,
treści nawołujące do przemocy, przestępczości, radykalizacji (również sekty)
i ekstremizmu,
patostreamy,
treści dyskryminacyjne,
treści pornograficzne itp.
dostęp do szkodliwych i nieodpowiednich kontaktów online oraz usług online, skutkujących m.in. presją rówieśniczą, cyberprzemocą, dostępem do reklamy niedostosowanej do wieku,
dostęp do szkodliwych i ryzykownych zachowań skutkujących m.in. podejmowaniem wyzwań online, wywieraniem presji, stosowaniem przemocy z wykorzystaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych.
Pracodawca, zapewniając Małoletnim dostęp do Internetu za pomocą własnej sieci wifi (lub w inny sposób), podejmuje działania, których celem jest zablokowanie dostępu do treści nielegalnych, szkodliwych i nieodpowiednich dla Małoletnich. W tym celu należy:
ustalić zakres zabezpieczenia oraz blokowania dostępu do treści nielegalnych, szkodliwych i nieodpowiednich dla Małoletnich;
dokonać wyboru konkretnego oprogramowania (w tym np. oprogramowanie antywirusowe, narzędzia monitorowania aktywności użytkowników itp.);
zainstalować oprogramowanie zabezpieczające oraz blokujące;
dokonywać bieżącej aktualizacji oprogramowania, o którym mowa w pkt 3.
Warunkiem dopuszczenia Małoletniego do korzystania z urządzeń Pracodawcy jest zapoznanie się przez Małoletniego z zasadami bezpiecznego korzystania z Internetu. Dokłada się starań, aby proces zapoznania był efektywny i odpowiadał potrzebom Małoletnich.
W przypadku ujawnienia treści nielegalnych, szkodliwych lub nieodpowiednich do wieku, lub w przypadku zdarzeń godzących w bezpieczeństwo Małoletnich związanych z korzystaniem z Internetu należy podjąć następujące działania:
każde zgłoszenie/ przypadek ujawnienia treści szkodliwych lub nieodpowiednich powinno zostać zarejestrowane, przenalizowane oraz odpowiednio udokumentowane. W analizie zdarzenia powinien znaleźć się dokładny opis zdarzenia, wskazanie osób uczestniczących i/lub podjętych działań w celu identyfikacji sprawcy oraz materiały dokumentujące zdarzenie. Zabezpieczenie tych dowodów powinno się odbywać z poszanowaniem praw Małoletniego, w tym jego prawa do prywatności.
dowody powinny zostać zabezpieczone i opisane (data otrzymania, treść wiadomości, dane nadawcy tj. nazwa użytkownika, adres email, adres strony WWW). Jeśli zebrane dowody wskazują na naruszenie prawa należy niezwłocznie powiadomić Policję i przekazać jej cały zgromadzony materiał dowodowy.
po zdarzeniu należy prowadzić regularny monitoring pointerwencyjny sprawdzając sytuację i potrzeby Małoletnich uczestniczących w incydencie i/lub osoby nim pokrzywdzone.
Działania wobec uczestników zdarzenia powinny być skierowane zarówno do osób pokrzywdzonych, sprawców oraz świadków zdarzenia. Niektóre formy mogą dotyczyć pracy wyłącznie z pokrzywdzonymi, inne wymagać będą zastosowania różnych działań wychowawczych i/lub dyscyplinarnych wobec sprawcy. Należy pamiętać, że podejmowane działania dotyczą w większości przypadków osób Małoletnich, więc stroną uczestniczącą jest w każdym przypadku także Opiekun prawny Małoletniego.
Podejmowane przez Pracodawcę działania powinny być zaplanowane, stopniowe, dostosowane do sytuacji oraz przebiegać w poniższej kolejności:
rozmowa z uczestnikiem zdarzenia odpowiednia do charakteru zdarzenia oraz roli uczestnika (pokrzywdzony/sprawca/świadek). Nie należy stosować języka przekierowującego winę i odpowiedzialność za zdarzenie na osobę pokrzywdzoną;
powiadomienie Opiekunów uczestników zdarzenia oraz informowanie ich o podejmowanych przez Pracodawcę działaniach oraz, jeśli dotyczy, przedstawienie planu wsparcia dla pokrzywdzonego Małoletniego.
W zależności od sytuacji powiadomienie Policji lub sądu w przypadku podejrzenia popełnienia czynu zabronionego.
Otoczenie wsparciem i opieką psychologiczno-pedagogiczną uczestników zdarzenia, opieka może być zapewniona w innych instytucjach.
W celu usunięcia z Internetu nielegalnych, kompromitujących lub krzywdzących materiałów należy poinformować Opiekunów prawnych Małoletniego o możliwościach ich usunięcia we współpracy z Dyżurnet.pl (https://dyzurnet.pl/) oraz w trybie zgłaszania takich treści poprzez formularz na stronie, na której materiał został opublikowany.
Należy poinformować pokrzywdzonego Małoletniego o przysługującym mu prawie do bycia zapomnianym, wynikającym z unijnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych, które w uzasadnionych przypadkach zapewnia usunięcie konkretnych linków z wyszukiwarki Google, w związku z czym nie będą one mogły być wyświetlone przy wpisywaniu jakiejkolwiek frazy.
W przypadku udostępnienia materiałów naruszających intymność i prywatność Małoletniego, możliwe jest również skorzystanie ze strony https://stopncii.org/, czyli Stop Non-Consensual Intimate Image Abuse. Strona pomaga usunąć z Internetu materiały intymne z wizerunkiem osoby, która nie wyraziła zgody na upublicznienie treści.
Osoba odpowiedzialna za Standardy Ochrony Małoletnich, raz na 2 lata dokonuje oceny Standardów w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami.
Wnioski z przeprowadzonej oceny należy pisemnie udokumentować.
Pracodawca w związku ze sporządzonymi wnioskami podejmuje decyzje co do wprowadzenia zmian do Standardów Ochrony Małoletnich i ogłasza nowe brzmienie Standardów.
Standardy wprowadzone przez Pracodawcę wchodzą w życie z dniem ich ogłoszenia.
Podmioty współpracujące z Pracodawcą w przypadku, gdy ich działalność obejmuje kontakt z Małoletnimi, są zobowiązane do przestrzegania niniejszych Standardów.
Załącznik nr 1 - Oświadczenie o niekaralności i zobowiązaniu do przestrzegania podstawowych zasad ochrony małoletnich
Załącznik nr 1A - Oświadczenie o krajach pobytu w ciągu ostatnich 20 lat
Załącznik nr 2 - Oświadczenie o niekaralności wraz z oświadczeniem dotyczącym braku prowadzenia rejestru karnego i wydawania informacji z rejestru karnego w państwach innych niż Rzeczpospolita Polska
Załącznik nr 3 - Zasady bezpiecznych relacji personelu Grupy Andea z małoletnimi
Załącznik nr 4 - Proces wdrożenia procedury reagowania w przypadku zachowania trudnego, agresywnego lub przemocy ze strony małoletniego
Załącznik nr 5 - Karta interwencji
Załącznik nr 6 - Gdzie skierować opiekuna potrzebującego wsparcia dla siebie i małoletniego?
Załącznik nr 7 - Wzór pisma interwencyjnego
Załącznik nr 8 - Standardy ochrony małoletnich – wersja skrócona dla małoletnich
Załącznik nr 9 - Oświadczenie o zapoznaniu się ze standardami ochrony małoletnich rodziców/opiekunów prawnych i ich małoletnich
Załącznik nr 10 - Oświadczenie o zapoznaniu się i zobowiązanie do przestrzegania standardów ochrony małoletnich w Grupie Andea
Załącznik nr 11 – Rejestr interwencji w Grupie Andea